19 Μαϊου 2016 - Γιώργος Προβόπουλος: "Διδάγματα από την ελληνική περιπέτεια: ο δρόμος μπροστά μας”.
Στις 19 Μαϊου 2016 ο πρώην Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, καθηγητής Γιώργος Προβόπουλος μοιράσθηκε με τα μέλη της Αργούς την πρόσφατη εμπειρία του, αφότου η οικονομική κρίση ξέσπασε στην Ελλάδα, τις σκέψεις και τις προβλέψεις του. Μεταξύ άλλων:
"Θα πρέπει ασφαλώς να αναρωτηθούμε γιατί το Μνημόνιο δεν είχε στην Ελλάδα το βαθμό επιτυχίας που είχε σε άλλες χώρες, όπως π.χ. την Ιρλανδία, την Κύπρο ή την Πορτογαλία. Ασφαλώς το ελληνικό πρόβλημα ήταν σαφώς μεγαλύτερο. Απαιτούσε , επομένως, πιο επίπονη προσπάθεια. Ωστόσο υπάρχουν δύο καίριες διαφοροποιήσεις σε σύγκριση με τις άλλες χώρες.
Η πρώτη είναι ότι καμία ελληνική κυβέρνηση δεν «πήρε πάνω της» την ευθύνη του προγράμματος, το οποίο φάνηκε ως έξωθεν επιβαλλόμενο. Άλλωστε η ίδια η χώρα δεν ετοίμασε ποτέ το δικό της business plan. Ποτέ δεν υπήρξε, με άλλα λόγια, ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο για τη διόρθωση των ανισορροπιών ,τον εκσυγχρονισμό των θεσμών και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Το «νέο παραγωγικό μοντέλο» δεν έγινε ευρύτερα κατανοητό τι είναι και πως λειτουργεί. Επίσης δεν έχει υπάρξει –ακόμη μέχρι σήμερα- μια σοβαρή και νηφάλια συζήτηση για τα πραγματικά αίτια του προβλήματος, ώστε να έχουμε όλοι κοινή αντίληψη για το τι πήγε στραβά και πως διορθώνεται .
Η δεύτερη διαφοροποίηση αφορά την κάθετη διαίρεση του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας σε «Πράσινους και Βένετους», σε «μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς». Η απουσία της απαραίτητης πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης μόνον αρνητικές συνέπειες είχε στην εξέλιξη των πραγμάτων. Σε όλη τη διάρκεια της κρίσης η εκάστοτε αντιπολίτευση όχι μόνο αρνήθηκε να συναινέσει , αλλά καλλιέργησε συστηματικά την ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να ξαναγυρίσουμε στην αμεριμνησία της προ κρίσης εποχής, καταργώντας τις πολιτικές λιτότητας. Έτσι έφτασε το μνημόνιο να θεωρείται από αρκετούς ως η αιτία της κρίσης και όχι ως η λύση των γενεσιουργών αιτιών της".
Και στη συνέχεια:
"Σήμερα η ελληνική κρίση μπαίνει στον έβδομο χρόνο της, χωρίς ακόμη να έχει τιθασευτεί. Η κόπωση της κοινωνίας και του πολιτικού προσωπικού είναι εμφανής. Το μέλλον φαντάζει δύσκολο και αβέβαιο. Το προσφυγικό πρόβλημα επιτείνει τις δυσκολίες και τις αβεβαιότητες και περιπλέκει τα προβλήματα. Η Ευρώπη εξάλλου εμφανίζεται από την πλευρά της διαιρεμένη. Όλα αυτά εγκυμονούν τεράστιους κινδύνους για την χώρα μας, που απαιτούν πολύ προσεκτικούς χειρισμούς.
Το Grexit αποφεύχθηκε μέχρι σήμερα με θυσίες, οι οποίες αν και έφεραν αποτελέσματα, δεν είχαν την προσδοκώμενη απόδοση. Ο κίνδυνος τώρα είναι μήπως η κοινωνία χρεώσει αδίκως την αδυναμία υπέρβασης της κρίσης όχι στην διαχειριστική αναποτελεσματικότητα των κατά καιρούς πολιτικών διοικήσεων, αλλά στον «κορσέ» δήθεν του ευρώ. Είναι πιθανό επίσης γνωστές σειρήνες να προβάλλουν μελλοντικά ως αναπόφευκτη λύση την δραχμή, βρίσκοντας ευήκοα ώτα σε μια κατάκοπη κοινωνία. Αυτή τη φορά δηλαδή, μπορεί να μην είναι εξωτερικές δυνάμεις που θα ενθαρρύνουν την έξοδο μας από το ευρώ, αλλά η απελπισία, η εξάντληση και η κόπωση των πολιτών. Ελπίζω όμως ότι αυτό δεν θα συμβεί.
Τώρα είναι η στιγμή που η χώρα, αφού κλείσει τις εκκρεμότητες με την αξιολόγηση, θα πρέπει να οδηγηθεί τάχιστα σε ανάπτυξη με τις κατάλληλες υποστηρικτικές πολιτικές. Τα μέτρα που προβλέπονται στο Μνημόνιο αποτελούν την αναγκαία όχι όμως και την επαρκή συνθήκη για την οικονομική ανάπτυξη. Άρα απαιτείται ένας ευρύτερος αναπροσανατολισμός της οικονομικής πολιτικής προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις; προς ένα φιλικό, επενδυτικά και επιχειρηματικά, περιβάλλον, που δεν φαίνεται να υπάρχει σήμερα. Ανάπτυξη χωρίς αξιόλογες επενδύσεις δεν γίνεται".
Ακολούθησε μακρά συζήτηση και προβληματισμός. Η Αργώ καταγράφει την κατάθεση του καθηγητή Γιώργου Προβόπουλου και τον ευχαριστεί θερμά! Αναμφίβολα, οποιαδήποτε συναγωγή συμπερασμάτων για το μέλλον θα πρέπει προηγουμένως να σταθεί με ιδιαίτερη προσοχή στην αργοναυτική βραδιά της 19ης Μαϊου 2016.
"Θα πρέπει ασφαλώς να αναρωτηθούμε γιατί το Μνημόνιο δεν είχε στην Ελλάδα το βαθμό επιτυχίας που είχε σε άλλες χώρες, όπως π.χ. την Ιρλανδία, την Κύπρο ή την Πορτογαλία. Ασφαλώς το ελληνικό πρόβλημα ήταν σαφώς μεγαλύτερο. Απαιτούσε , επομένως, πιο επίπονη προσπάθεια. Ωστόσο υπάρχουν δύο καίριες διαφοροποιήσεις σε σύγκριση με τις άλλες χώρες.
Η πρώτη είναι ότι καμία ελληνική κυβέρνηση δεν «πήρε πάνω της» την ευθύνη του προγράμματος, το οποίο φάνηκε ως έξωθεν επιβαλλόμενο. Άλλωστε η ίδια η χώρα δεν ετοίμασε ποτέ το δικό της business plan. Ποτέ δεν υπήρξε, με άλλα λόγια, ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο για τη διόρθωση των ανισορροπιών ,τον εκσυγχρονισμό των θεσμών και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Το «νέο παραγωγικό μοντέλο» δεν έγινε ευρύτερα κατανοητό τι είναι και πως λειτουργεί. Επίσης δεν έχει υπάρξει –ακόμη μέχρι σήμερα- μια σοβαρή και νηφάλια συζήτηση για τα πραγματικά αίτια του προβλήματος, ώστε να έχουμε όλοι κοινή αντίληψη για το τι πήγε στραβά και πως διορθώνεται .
Η δεύτερη διαφοροποίηση αφορά την κάθετη διαίρεση του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας σε «Πράσινους και Βένετους», σε «μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς». Η απουσία της απαραίτητης πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης μόνον αρνητικές συνέπειες είχε στην εξέλιξη των πραγμάτων. Σε όλη τη διάρκεια της κρίσης η εκάστοτε αντιπολίτευση όχι μόνο αρνήθηκε να συναινέσει , αλλά καλλιέργησε συστηματικά την ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να ξαναγυρίσουμε στην αμεριμνησία της προ κρίσης εποχής, καταργώντας τις πολιτικές λιτότητας. Έτσι έφτασε το μνημόνιο να θεωρείται από αρκετούς ως η αιτία της κρίσης και όχι ως η λύση των γενεσιουργών αιτιών της".
Και στη συνέχεια:
"Σήμερα η ελληνική κρίση μπαίνει στον έβδομο χρόνο της, χωρίς ακόμη να έχει τιθασευτεί. Η κόπωση της κοινωνίας και του πολιτικού προσωπικού είναι εμφανής. Το μέλλον φαντάζει δύσκολο και αβέβαιο. Το προσφυγικό πρόβλημα επιτείνει τις δυσκολίες και τις αβεβαιότητες και περιπλέκει τα προβλήματα. Η Ευρώπη εξάλλου εμφανίζεται από την πλευρά της διαιρεμένη. Όλα αυτά εγκυμονούν τεράστιους κινδύνους για την χώρα μας, που απαιτούν πολύ προσεκτικούς χειρισμούς.
Το Grexit αποφεύχθηκε μέχρι σήμερα με θυσίες, οι οποίες αν και έφεραν αποτελέσματα, δεν είχαν την προσδοκώμενη απόδοση. Ο κίνδυνος τώρα είναι μήπως η κοινωνία χρεώσει αδίκως την αδυναμία υπέρβασης της κρίσης όχι στην διαχειριστική αναποτελεσματικότητα των κατά καιρούς πολιτικών διοικήσεων, αλλά στον «κορσέ» δήθεν του ευρώ. Είναι πιθανό επίσης γνωστές σειρήνες να προβάλλουν μελλοντικά ως αναπόφευκτη λύση την δραχμή, βρίσκοντας ευήκοα ώτα σε μια κατάκοπη κοινωνία. Αυτή τη φορά δηλαδή, μπορεί να μην είναι εξωτερικές δυνάμεις που θα ενθαρρύνουν την έξοδο μας από το ευρώ, αλλά η απελπισία, η εξάντληση και η κόπωση των πολιτών. Ελπίζω όμως ότι αυτό δεν θα συμβεί.
Τώρα είναι η στιγμή που η χώρα, αφού κλείσει τις εκκρεμότητες με την αξιολόγηση, θα πρέπει να οδηγηθεί τάχιστα σε ανάπτυξη με τις κατάλληλες υποστηρικτικές πολιτικές. Τα μέτρα που προβλέπονται στο Μνημόνιο αποτελούν την αναγκαία όχι όμως και την επαρκή συνθήκη για την οικονομική ανάπτυξη. Άρα απαιτείται ένας ευρύτερος αναπροσανατολισμός της οικονομικής πολιτικής προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις; προς ένα φιλικό, επενδυτικά και επιχειρηματικά, περιβάλλον, που δεν φαίνεται να υπάρχει σήμερα. Ανάπτυξη χωρίς αξιόλογες επενδύσεις δεν γίνεται".
Ακολούθησε μακρά συζήτηση και προβληματισμός. Η Αργώ καταγράφει την κατάθεση του καθηγητή Γιώργου Προβόπουλου και τον ευχαριστεί θερμά! Αναμφίβολα, οποιαδήποτε συναγωγή συμπερασμάτων για το μέλλον θα πρέπει προηγουμένως να σταθεί με ιδιαίτερη προσοχή στην αργοναυτική βραδιά της 19ης Μαϊου 2016.